Báo cáo chỉ số thương mại điện tử Việt Nam (EBI 2025) chỉ ra rằng quy mô thị trường thương mại điện tử của nước ta có thể đạt mức từ 25 đến 32 tỷ USD vào năm 2025, tương ứng với tốc độ tăng trưởng hằng năm trong khoảng 18% đến 20%. TMĐT đang chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế số, khi tỷ lệ người dân sử dụng Internet vượt mốc 70% và dân số trẻ có mức độ hiểu biết cao về công nghệ.
Tuy vậy, VECOM cũng đưa ra cảnh báo rằng, từ năm 2025, tốc độ tăng trưởng của thương mại điện tử qua các nền tảng sàn có thể chỉ còn 21,6%, và đến năm 2026 con số này có thể tiếp tục giảm. Nguyên nhân một phần đến từ chính sách thu thuế đối với TMĐT có hiệu lực từ tháng 4/2025, buộc các nền tảng và nhà bán hàng phải điều chỉnh giá sản phẩm. Điều này được nhận định là yếu tố có thể ảnh hưởng tiêu cực đến đà phát triển của lĩnh vực TMĐT tại Việt Nam.
Không còn là “sân chơi” đơn thuần dành cho người bán nhỏ lẻ, thương mại điện tử đang đòi hỏi sự thay đổi về quy mô và chiến lược. Từ ngày 1/4, các nền tảng TMĐT có trách nhiệm kê khai và nộp thuế thay cho các cá nhân kinh doanh. Theo dự đoán, có khoảng 30.000 người bán online có thể bị truy thu thuế, và con số phải rời bỏ nền tảng có thể lên tới 38.000 người. Tuy nhiên, nhóm doanh nghiệp có doanh thu trên 50 tỷ đồng mỗi năm – chiếm 95% nhóm bán hàng quy mô lớn – lại có tiềm năng tăng trưởng doanh thu gần gấp đôi.
VECOM nhận định hiện nay các doanh nghiệp đang triển khai đa dạng hình thức thương mại điện tử, tùy theo đặc thù ngành hàng và mức độ sẵn sàng công nghệ.
Hình thức thứ nhất là sử dụng website riêng của doanh nghiệp, với khoảng 46% doanh nghiệp trong khảo sát cho biết đang vận hành website để quảng bá và bán hàng.
Trong khoảng hai năm gần đây, xu hướng tích hợp các tính năng đặt hàng trực tuyến ngay trên website chính thức ngày càng được ưa chuộng. Không chỉ dừng lại ở việc phụ thuộc vào sàn TMĐT hay mạng xã hội, nhiều doanh nghiệp đã đầu tư vào nền tảng riêng để kiểm soát tốt hơn trải nghiệm mua hàng và quản lý dữ liệu người tiêu dùng.
Trong số các doanh nghiệp đang sử dụng website, có tới 75% đã tích hợp tính năng trò chuyện và hỗ trợ khách hàng qua các nền tảng như Zalo, Facebook. Việc tích hợp liền mạch các bước trong hành trình mua hàng – từ tìm hiểu sản phẩm cho tới thanh toán – đã giúp nâng cao tỷ lệ chốt đơn và hiệu quả kinh doanh trực tuyến.
Hình thức thứ hai là kinh doanh trên nền tảng mạng xã hội. Theo khảo sát, khoảng 52% doanh nghiệp đang tiếp tục sử dụng các kênh như Facebook, Zalo, Instagram để bán hàng trong năm 2024. Tuy nhiên, con số này đã giảm so với những năm trước: 65% vào năm 2022, và 58% trong năm 2023.
Sự sụt giảm này đến từ nhiều nguyên nhân như mức độ cạnh tranh tăng cao, khó khăn trong việc tiếp cận khách hàng do thuật toán liên tục thay đổi, và hiệu quả đầu tư không còn tương xứng với chi phí bỏ ra.
Hình thức thứ ba là tham gia kinh doanh qua các sàn thương mại điện tử. Có khoảng 26% doanh nghiệp cho biết đang bán hàng qua các sàn như Shopee, Lazada, Tiki, TikTok Shop. Trong nửa cuối năm 2024, xu hướng này được nhiều doanh nghiệp lựa chọn nhờ khả năng mở rộng quy mô và tiếp cận người tiêu dùng tốt hơn.
Một xu hướng nổi bật là sự tăng trưởng nhanh chóng của hình thức livestream bán hàng ngay trên các sàn TMĐT. Các phiên live không chỉ giúp doanh nghiệp tương tác trực tiếp với khách hàng mà còn thúc đẩy doanh số mạnh mẽ, thay thế dần cho các kênh bán truyền thống.
Cuối cùng là hình thức kinh doanh qua ứng dụng di động. Chỉ khoảng 15% doanh nghiệp cho biết họ đã phát triển app thương mại điện tử riêng trên nền tảng di động – con số này thấp hơn đáng kể so với những năm trước. Trong số đó, có 46% đơn vị cho phép người tiêu dùng thực hiện toàn bộ quy trình mua sắm – từ chọn sản phẩm đến thanh toán – ngay trên ứng dụng.
Sự suy giảm này phản ánh rõ ràng thách thức về chi phí phát triển và duy trì ứng dụng riêng, cũng như mức độ cạnh tranh gay gắt từ các nền tảng TMĐT lớn với hệ sinh thái đã hoàn chỉnh.