Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần trở thành công nghệ then chốt, hỗ trợ các lĩnh vực sản xuất trên toàn thế giới. Nông nghiệp, một trong 4 trụ cột của kinh tế Việt Nam, cũng đang đón nhận sự thay đổi mạnh mẽ nhờ ứng dụng AI. Ngày 18/10/2024, Ban chỉ đạo Chuyển đổi số ngành Nông nghiệp đã tổ chức Hội nghị sinh hoạt chuyên đề về “Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong lĩnh vực nông nghiệp” do Bộ trưởng Lê Minh Hoan – Trưởng ban chủ trì. Đến dự hội nghị Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp – Phó ban chỉ đạo, các thành viên Ban chỉ đạo và các khách mời đến từ Cục Chuyển đổi số Quốc gia (Bộ Thông tin và Truyền thông - TT&TT), Hiệp hội Phần mềm và CNTT (Vinasa), Diễn đàn Học sâu (Deeplearning). Hội nghị cũng được kết nối trực tuyến với các Hiệp hội. Tại Hội nghị, các bên cùng lắng nghe và trao đổi về ứng dụng AI trên tinh thần học hỏi qua đó đã nêu bật tiềm năng và cơ hội mà công nghệ này mang lại cho ngành nông nghiệp nước nhà.
Vai trò của AI trong nông nghiệp
Theo ông Nguyễn Quốc Toản, Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số và Thống kê nông nghiệp, AI đã được áp dụng tại nhiều nơi trong lĩnh vực nông nghiệp, mang lại nhiều kết quả thực tiễn. AI giúp nông dân tối ưu hóa quy trình sản xuất, từ dự báo thời tiết, giám sát sức khỏe cây trồng và động vật, đến quản lý đàn gia súc và nâng cao chất lượng sản phẩm. Các ứng dụng AI không chỉ giúp nâng cao năng suất, giảm chi phí mà còn có ảnh hưởng mạnh mẽ làm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
Hơn nữa, AI cũng được xem như một công cụ hỗ trợ mạnh mẽ trong quản lý rủi ro và phòng tránh các dịch bệnh. Nhờ AI, người nông dân có thể dự đoán và chuẩn bị tốt hơn cho các tình huống bất ngờ, giúp giảm lượng phân bón và thuốc trừ sâu, từ đó bảo vệ môi trường và tăng cường an toàn thực phẩm.
Trợ lý ảo: Công cụ hỗ trợ đột phá cho công tác quản lý
Một trong những điểm nổi bật tại hội nghị là vấn đề phát triển và thử nghiệm trợ lý ảo. Trong thời gian qua, Bộ Thông tin và Truyền thông đã phát triển, thử nghiệm và triển khai trợ lý ảo phục vụ quản lý nhà nước. Ông Vũ Ngọc Hiển, Giám đốc Trung tâm Công nghệ số quốc gia, Cục Chuyển đổi số Quốc gia (Bộ TT-TT), cho biết: Trợ lý ảo là nhiệm vụ trọng tâm của Bộ trong năm nay, nhằm kết hợp xu thế AI toàn cầu với thực tiễn và văn hóa Việt Nam. Trợ lý ảo được kỳ vọng sẽ giúp thay đổi cách làm việc của hệ thống công chức Việt Nam, từ đó nâng cao tri thức và hiệu suất công việc.
Ông Vũ Ngọc Hiển cũng nhấn mạnh, trợ lý ảo của Việt Nam có chi phí phát triển thấp hơn các nước khác nhờ vào việc chia nhỏ bài toán và phát triển các giải pháp phù hợp với tình hình trong nước. Trợ lý ảo kết hợp hệ tri thức chuyên gia với các mô hình ngôn ngữ lớn của trí tuệ nhân tạo, giúp tích lũy lại tri thức của tổ chức và truyền đạt cho các thế hệ tiếp theo.
Ông Vũ Ngọc Hiển, Giám đốc Trung tâm Công nghệ số quốc gia, Cục Chuyển đổi số Quốc gia (Bộ TT-TT)
Giải pháp AI cho nông nghiệp thông minh
Tại hội nghị, các giải pháp ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm hướng đến nông nghiệp thông minh cũng được các bên tham dự mạnh dạn chia sẻ kinh nghiệm và bài học. Ông Trương Xuân Nam, Giám đốc Diễn đàn Học sâu (Deep Learning), chia sẻ rằng AI có thể đem lại lợi ích cho cả doanh nghiệp, tổ chức nghiên cứu và người nông dân. Một số ứng dụng AI trong nông nghiệp được ông Nam đề xuất bao gồm giảm lãng phí đầu vào (như thuốc trừ sâu, phân bón), cải thiện phòng bệnh nhờ phát hiện sớm và áp dụng các biện pháp phòng ngừa, tinh giản chuỗi cung ứng bằng cách loại bỏ trung gian và bán hàng trực tiếp. Ngoài ra, ông Nam cũng nhấn mạnh rằng, Bộ Nông nghiệp hoàn toàn có thể triển khai một hệ thống AgriAI để cung cấp các dịch vụ trực tiếp cho nông dân, từ giám sát chất lượng nông sản đến mở rộng truy xuất nguồn gốc, giúp nâng cao giá trị sản phẩm và tăng cường uy tín cho nông sản Việt Nam.
Tương lai cho nông nghiệp thông minh tại Việt Nam
Việc áp dụng trí tuệ nhân tạo trong nông nghiệp không chỉ là xu hướng tất yếu mà còn là bước đi chiến lược cho sự phát triển bền vững của nông nghiệp Việt Nam. Cuối Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp đã đề nghị triển khai ngay trợ lý ảo trong công tác quản lý của CBCCVC thuộc lĩnh vực Nông nghiệp nhằm tối ưu hóa quy trình làm việc và nâng cao hiệu quả quản lý. Với tiềm năng phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI), ngành nông nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể hướng tới tương lai hiện đại, thông minh và bền vững hơn.
P.M